ന്യൂഡൽഹി: അഫ്ഗാനിസ്ഥാനിലെ താലിബാൻ ഭരണകൂടം കുനാർ നദിയിൽ അണക്കെട്ടുകൾ നിർമ്മിക്കാനുള്ള പദ്ധതികൾ അനാവരണം ചെയ്തിട്ടുണ്ട്, ഇത് പാകിസ്ഥാനിലെ സിന്ധു നദിയിലേക്കുള്ള ജലപ്രവാഹം നിയന്ത്രിക്കാൻ കഴിയുന്ന ഒരു നീക്കം, അഫ്ഗാൻ-പാകിസ്ഥാൻ സൈനികർ തമ്മിലുള്ള മാരകമായ അതിർത്തി ഏറ്റുമുട്ടലിന് ദിവസങ്ങൾക്ക് ശേഷമുള്ള വികസനം.
താലിബാൻ്റെ പരമോന്നത നേതാവ് ഹിബത്തുള്ള അഖുന്ദ്‌സാദയാണ് കുനാർ നദിയിൽ അണക്കെട്ടുകൾ നിർമ്മിക്കാൻ ഉത്തരവിട്ടതെന്ന് താലിബാൻ നേതാക്കളുടെ സോഷ്യൽ മീഡിയ പോസ്റ്റുകൾ പറയുന്നു. വിദേശ സ്ഥാപനങ്ങളെ കാത്തിരിക്കുന്നതിന് പകരം അണക്കെട്ടുകൾ നിർമ്മിക്കുന്നതിന് അഫ്ഗാൻ കമ്പനികളുമായി കരാർ ഒപ്പിടാൻ അഖുന്ദ്സാദ അഫ്ഗാനിസ്ഥാനിലെ ജല-ഊർജ്ജ മന്ത്രാലയത്തിന് നിർദ്ദേശം നൽകി.
താലിബാൻ്റെ ഡെപ്യൂട്ടി ഇൻഫർമേഷൻ മന്ത്രി മുജാഹിദ് ഫരാഹി വ്യാഴാഴ്ച സോഷ്യൽ മീഡിയയിൽ അഖുന്ദ്സാദയുടെ നിർദ്ദേശങ്ങൾ പ്രഖ്യാപിച്ചു.
അഫ്ഗാനികൾക്ക് അവരുടെ സ്വന്തം ജലസ്രോതസ്സുകൾ കൈകാര്യം ചെയ്യാൻ അവകാശമുണ്ടെന്ന് താലിബാൻ്റെ ജല-വൈദ്യുത മന്ത്രി അബ്ദുൾ ലത്തീഫ് മൻസൂർ പറഞ്ഞു.
അഫ്ഗാനിസ്ഥാനും പാകിസ്ഥാനും തമ്മിലുള്ള നീണ്ടുനിൽക്കുന്ന പിരിമുറുക്കത്തിൻ്റെ പശ്ചാത്തലത്തിലാണ് ഈ സംഭവവികാസമുണ്ടായത്, ഖത്തറും തുർക്കിയും ചേർന്ന് നടത്തിയ ചർച്ചകളെത്തുടർന്ന് ഒക്ടോബർ 19 ന് വെടിനിർത്തൽ കരാറിൽ ഒപ്പുവച്ചു, ഒരാഴ്ചയിലേറെയായി ഇരുവശത്തുമുള്ള നൂറുകണക്കിന് സൈനികർ കൊല്ലപ്പെട്ട പോരാട്ടം അവസാനിപ്പിക്കാൻ ഇത് തീരുമാനിച്ചു.
ഒക്ടോബർ 9 ന് അഫ്ഗാൻ പ്രദേശത്തിനുള്ളിൽ പാകിസ്ഥാൻ നടത്തിയ വ്യോമാക്രമണം തെഹ്‌രീകെ താലിബാൻ പാകിസ്ഥാൻ (ടിടിപി) ലക്ഷ്യമാക്കിയാണ് ശത്രുതയ്ക്ക് തുടക്കമിട്ടത്.
അഫ്ഗാനിസ്ഥാനിലെ കാബൂൾ നദിയിലേക്ക് ഒഴുകുന്നതിന് മുമ്പ് പാകിസ്ഥാനിലെ ചിയാന്തർ ഹിമാനിയിൽ നിന്ന് ഉത്ഭവിക്കുന്ന കുനാർ നദിയുടെ ജലസ്രോതസ്സുകൾ ഉപയോഗിക്കാനുള്ള അഫ്ഗാനിസ്ഥാൻ്റെ ശ്രമങ്ങളിൽ ഇന്ത്യയ്ക്ക് ഒരു പങ്കുമില്ലെന്ന് ഈ കാര്യം പരിചയമുള്ളവർ പറഞ്ഞു. അഷ്‌റഫ് ഗനി സർക്കാരിൻ്റെ പതനത്തിന് വളരെ മുമ്പുതന്നെ 2019-ൽ കാബൂൾ നദിയിലെ ഒരു പദ്ധതിയെ പിന്തുണയ്ക്കാൻ ഇന്ത്യൻ പക്ഷം സമ്മതിച്ചിരുന്നു, എന്നാൽ ആ പദ്ധതിയുടെ പ്രവർത്തനങ്ങൾ മുന്നോട്ട് പോയിട്ടില്ല, ആളുകൾ പറഞ്ഞു.
കുനാർ നദിയുടെ ഒഴുക്ക് പാകിസ്ഥാനിലെ സിന്ധു നദിയെ പോഷിപ്പിക്കുന്നു, ഇത് ജലസേചനത്തിനും കുടിവെള്ളത്തിനും ജലവൈദ്യുത ഉൽപാദനത്തിനും പ്രധാന ഉറവിടമാണ്.
പാക്കിസ്ഥാൻ ആസ്ഥാനമായുള്ള ലഷ്‌കർ-ഇ-തൊയ്ബയുടെ പ്രോക്സിയായ ദി റെസിസ്റ്റൻസ് ഫ്രണ്ട് നടത്തിയ പഹൽഗാം ഭീകരാക്രമണത്തിന് പ്രതികാരമായി ഇന്ത്യ സിന്ധു നദീജല ഉടമ്പടി താൽക്കാലികമായി നിർത്തിവച്ച് മാസങ്ങൾക്ക് ശേഷമാണ് താലിബാൻ ഭരണകൂടത്തിൻ്റെ നീക്കം. ഇന്ത്യയുടേത് പോലെ, അതിർത്തി കടന്നുള്ള നദികളിലെ ജലം പങ്കിടുന്നത് സംബന്ധിച്ച് പാകിസ്ഥാന് അഫ്ഗാനിസ്ഥാനുമായി ഒരു കരാറും ഇല്ല.
താലിബാൻ വിദേശകാര്യ മന്ത്രി അമീർ ഖാൻ മുത്താഖി ഈ മാസം ആദ്യം ഇന്ത്യ സന്ദർശിച്ചപ്പോൾ, വിദേശകാര്യ മന്ത്രി എസ് ജയശങ്കറുമായി നടത്തിയ ചർച്ചയിൽ ജലവിഭവ മാനേജ്‌മെൻ്റ് ഇടപെട്ടിരുന്നു.
ഒക്ടോബർ 10-ന് നടത്തിയ ചർച്ചകൾക്ക് ശേഷം പുറത്തിറക്കിയ സംയുക്ത പ്രസ്താവനയിൽ, ഹെറാത്ത് പ്രവിശ്യയിലെ ഇന്ത്യ-അഫ്ഗാനിസ്ഥാൻ ഫ്രണ്ട്‌ഷിപ്പ് ഡാം അല്ലെങ്കിൽ സൽമ അണക്കെട്ടിൻ്റെ നിർമ്മാണത്തിലും പരിപാലനത്തിലും ഇന്ത്യയുടെ സഹായത്തെ ഇരുപക്ഷവും അഭിനന്ദിക്കുകയും “സുസ്ഥിര ജല മാനേജ്മെൻ്റിൻ്റെ പ്രാധാന്യം അടിവരയിടുകയും ചെയ്തു”. അഫ്ഗാനിസ്ഥാൻ്റെ ഊർജ ആവശ്യങ്ങൾ പരിഹരിക്കുന്നതിനും കാർഷിക വികസനത്തിന് പിന്തുണ നൽകുന്നതിനുമായി ജലവൈദ്യുത പദ്ധതികളിൽ സഹകരിക്കാനും ഇരുപക്ഷവും സമ്മതിച്ചു.